|
Halkın geniş ovalarda pamuk yetişdirdiğinden bez dokuyan tezgahlardan ,Kasabanın ortasında suları büyük bir havuza dökülen çeşmaden bunun kaynagının nerede olduğunu Zilelilerinde bilmediğinden bahseder .
836 da J.hamilton Zileye geldiğinde o zamanki mülki amir Seyid beyin misafiri olur. Hamilton Zilenin 2000 haneden oluştuğunu kalede iki kitabenin bulunduğunu yazar. A:D:Mordmann 1850 de Zileye gelen diğer bir bilim adamıdır.
Ziledeki geleneksel panayırdan ve bunun Asyanın en büyük panayırlarından biri olduğunu buraya hindistandan bile tüccarların geldiğini anlatır. Sezarın Pharnake yi yendiği savaş alanı olan Altıağaç bölgesine giderek burada gözlemler yapar ve Hirtiustan alıntı yaparak savaşın nasıl yapıldığını anlatır . Fransız Cumont da 1906 yılında Zileye uğrayan bilginlerdendir.
Yayınladığı eserinde Zileyi ayrıntılı bir şekilde anlatır . Zilenin kurulduğu tepe üzerinde ,Antik çağda bulunan tapınaktan bahseder .
Kalenin altına giden bir tunelin başlangıcını gördüğünü. bu tunelin Amasya kalesinde olduğu gibi bir sarnıca ulaştığını anlatır .Cumont Zilede roma sikkeleri üzerine resmedilmiş bulunan cephesi altı sütunlu (Hexastyle) Diğer bir tapınağın bulunduğunu yazmaktadır.
Zile roma dönemine ait kitabelerin bir kısmı halen kayıptır .şehir içindeki tarihi yapılar çağlar boyu yeni yerleşimlerle dağılmış gelişi güzel serpilmiş yapı taşları ve sütun parçalarından ibaret kalmıştır :Kale içindeki roma ve bizans dönemine ait sütun parçaları ve kitabeler bulunmaktadır.
Zilenin kuzeyden güneyden ve batıdan gelen yolları kontrol altında tutabilmesi yönünden büyük önemi vardır.
Bu Yazı Otel Konfor'un Kültür Hizmetidir.
12-05-2012-Zile